..........สำนวนไทย มีสาเหตุที่เกิดหลายสาเหตุ สรุปสาระสำคัญดังนี้
๑. เกิดจากธรรมชาติ ตัวอย่าง
* ลุกไม้หล่นไม่ไกลต้น
* ฝนตกไม่ทั่วฟ้า
* คลื่นใต้น้ำ
* ข้าวคอยฝน
* น้ำลอดใต้ทราย
* น้ำซึมบ่อทราย
* ใบไม้ร่วงจะออกช่อ ข้าวรัดกอจะออกรวง
๒. เกิดจากสัตว์ ตัวอย่าง
* หมาหยอกไก่
* ไก่แก่แม่ปลาช่อน
* งูกินหาง
* จระเข้ฟาดหาง
* เสือซ่อนเล้บ
* ปลากระดี่ได้น้ำ
* เต่าใหญ่ไข่กลบ
* ไก่แก่หนังเหนียว
๓. เกิดจากของกินของใช้ ตัวอย่าง
*. ผ้าขี้ริ้วห่อทอง
* บ้านช่องห้องหอ
* ข้าวแดงแกงร้อน
๔. เกิดจากการกระทำ ความประพฤติ การปฏิบัติและการกินอยู่ของคน ตัวอย่าง
* หาเช้ากินค่ำ
* ปืดทองหลังพระ
* จับให้มั่น คั้นให้ตาย
* ล้มหมอนนอนเสื่อ
* แล่เนื้อเอาเกลือทา
๕. เกิดจากอวัยวะ ตัวอย่าง
* ตาไม่มีแวว
* ใจลอย
* คอเป็นเอ็น
* มืออยู่ไม่สุข
* ก้างขวางคอ
๖. เกิดจากแบบแผนประเพณี และวัฒนธรรม ตัวอย่าง
* ตื่นก่อนนอนทีหลัง
* ช้างเท้าหลัง
* เข้าตมตรกออกตามประตู
๗. เกิดจากนิยาย นิทาน ตำนาน หรือประวัติศาสตร์ ตัวอย่าง
* ฤาษีแปลงสาร
* กบเลือกนาน
* กระต่ายหมายจันทร์
* ดอกพิกุลจะร่วง
๘. เกิดจากการละเล่น กีฬา หรือการแข่งขัน ตัว อย่าง
* สุดสายป่าน
* รุกฆาต
* ไก่รองบ่อน
* ไม่ดูตาม้าตาเรือ
* ว่าวติดลมบน
๙. เกิดจากศาสนา ตัวอย่าง
* ผ้าเหลืองร้อน
* ขนทรายเข้าวัด
* กรวดน้ำคว่ำขัน
แหล่งข้อมูล : หนังสือสำนวนโวหารไทยและคำเปรียบเทียบ
ผู้แต่ง : ผศ.ดร.เรืองอุไร อินทรประเสริฐ - เอนก อัครบัณฑิต
จัดทำโดย : แมงก่ำเบ้อ (นามแฝง)
(ขออนุญาตนำผลงานเผยแพร่และขอบพระคุณท่านอาจารย์ มา ณ ที่นี้ด้วย)
--------------------------------------------------------------
กรุณาอย่า copy เพื่อไปเป็นการค้า